Ir ao contido principal

Covidence. Revisións sistemáticas

Guía de uso da ferramenta Covidence de apoio á realización de revisións sistemáticas

Qué é unha revisión sistemática

Unha revisión sistemática é "unha revisión que utiliza métodos explícitos e sistemáticos para cotexar e sintetizar os achados de estudos que abordan unha pregunta claramente formulada". 1

As revisións sistemáticas son útiles para:

  • corroborar prácticas actuais
  • orientar a toma de decisións
  • realizar  futuras investigacións

As metanálises, aínda que moitas veces forman parte das revisións sistemáticas, non equivalen a elas. Utilizan análises estatísticas para combinar datos dos estudos atopados no proceso de revisión sistemática. Estes estudos deben ser o suficientemente homoxéneos para que os seus datos podan agruparse e compararse.

As limitaciones que hai que ter en conta nas revisións sistemáticas son as seguintes:

  • Dado que se centran nunha pregunta claramente formulada, as súas conclusións só responden a esa questión en particular e non se poden xeneralizar.
  • A síntese de materiais é tan confiable como os estudos primarios que se seleccionaron e analizaron durante a revisión. 
Fontes
  1. Page MJ, McKenzie JE, Bossuyt PM, Boutron I, Hoffmann TC, Mulrow CD, Shamseer L, Tetzlaff JM, Akl EA, Brennan SE, Chou R. Declaración PRISMA 2020: una guía actualizada para la publicación de revisiones sistemáticas. BMJ. 2021 Mar 29;372.
  2. Sánchez-Serrano S, Pedraza-Navarro I, e Donoso-González M. ¿Cómo hacer una revisión sistemática siguiendo el protocolo PRISMA?: Usos y estrategias fundamentales para su aplicación en el ámbito educativo a través de un caso práctico. Bordón. 2021, 74(3), 51–66. https://doi.org/10.13042/Bordon.2022.95090
  3. Urrutia G e Bonfill X. Declaración PRISMA: una propuesta para mejorar la publicación de revisiones sistemáticas y metaanálisis. Rev Med Clin. 2010, 135 (11), 507-511
  4. Garg AX, Hackam D, Tonelli M. Systematic review and meta-analysis: when one study is just not enough. Clin J Am Soc Nephrol. 2008 Jan 1;3(1):253-60.

PRISMA e outras pautas

PRISMA é un conxunto mínimo de ítems baseados na evidencia que hai que incluir ao informar (escribir) unha revisión sistemática e meta-análise. Cada vez máis, las revistas recomendan ou esixen encarecidamente o uso da listaxe de verificación e/ou o diagrama de fluxo PRISMA cando se envía un manuscrito de revisión sistemática ou meta-análise para a súa posible publicación. PRISMA tamén tén extensións que poden ser útiles para protocolos, resúmenes de congresos e outro tipo de revisións.

Rexistro de protocolos

Que é un protocolo?

O protocolo é basicamente unha descrición conceptual de cada etapa do proceso de investigación. Debe describir:

  • o motivo polo que se realiza a revisión
  • obxectivos
  • metodoloxía que se utilizará para localizar, seleccionar e avaliar os estudos
  • como se recollerán e analizarán os datos dos estudos incluidos

 

Por que rexistrar un protocolo?

  • Evita a duplicidade de revisións

 A principal base de datos de revisións sistemáticas é PROSPERO, que ten como principal obxectivo dar a coñecer a intención de realizar una revisión sistemática antes do seu inicio. 

  • Favorece a transparencia no proceso de revisión e reduce o sesgo

PROSPERO require a documentación dos métodos da revisión sistemática antes do seu inicio permitindo aos lectores e lectoras a comparación dos métodos, resultados e análises realizadas con aqueles previamente planificados e decidir se eses cambios inflúen nos resultados da revisión.

 

Onde rexistrar un protocolo?

Estas organizacións ofrecen instrucións sobre como preparar o protocolo para o seu rexistro. 

Recursos de avaliación da calidade

As revisións sistemáticas inclúen un risco de sesgo polo que no apartado da avaliación da calidade cómpre medir este factor nos estudos recollidos despois do proceso de selección do título, resumo e o texto completo. Existen varias ferramientas e recursos que poden axudar aos investigadores neste paso.

Universidade da Coruña. Servizo de Biblioteca Universitaria. Campus de Elviña, Edificio Xoana Capdevielle, 15071, A Coruña. infoguías.biblioteca@udc.es     Licenza de Creative Commons